Czy leczenie kanałowe boli?
Leczenie kanałowe, mimo iż rutynowo odbywa się w znieczuleniu miejscowym, jest kojarzone przez niektórych pacjentów z dolegliwościami bólowymi. W praktyce zależy to od bardzo wielu czynników.
Od czego zaczyna się leczenie kanałowe? O co lekarz zapyta?
Specjaliści endodonci, przed podjęciem leczenia, przeprowadzają szczegółowy wywiad z pacjentem, tzw. badanie podmiotowe. Lekarz pyta, kiedy dany ząb zaczął boleć, a także czy bolał już w przeszłości (czy jest to ból dawny czy świeży), jaka jest lokalizacja bólu, czy jest on samoistny czy sprowokowany (co go wywołuje?). Zdarza się, że dolegliwości pojawiają się lub nasilają po spożyciu pokarmów ciepłych (np. ząb boli po wypiciu gorącej herbaty) – warto o tym powiedzieć lekarzowi, ponieważ są to dla specjalisty niezwykle istotne szczegóły, pozwalające mu trafnie postawić diagnozę oraz zaproponować właściwe leczenie. Nie należy pomijać informacji nt. czasu trwania bólu (czy np. ząb boli również w nocy) oraz jego charakteru (przerywany, ciągły, ostry, tępy, pulsujący).
Ból zęba w trakcie leczenia kanałowego może wystąpić, gdy mamy do czynienia z rozległym stanem zapalnym.
Dlaczego ząb boli?
Niestety, współcześnie wciąż się zdarza, że pacjenci zgłaszają się do stomatologa w momencie zaostrzenia dolegliwości, gdy oprócz bólu zęba, występuje także obrzęk tkanek miękkich (nazywany potocznie „opuchlizną”) lub stan podgorączkowy, co znacznie utrudnia codzienne aktywności. „Spuchnięty policzek” nie zawsze jest przez pacjenta kojarzony z zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych zęba przyczynowego. Nieodzowne będzie w takiej sytuacji przeprowadzenie szczegółowego badanie przedmiotowego.
Czy potrzebne jest zdjęcie rtg zęba przed leczeniem kanałowym?
W Endoklinice dysponujeym cyfrowym aparatem rentgenowskim, który pozwala błyskawicznie sprawdzić stan zęba oraz tkanek okołowierzchołkowych, pod kątem obecności głębokich wypełnień, próchnicy pierwotnej lub wtórnej, zębiniaków, resorpcji, (wewnętrznej lub zewnętrznej) poszerzonej szpary ozębnej (występującej np. w przypadku ropnia okołowierzchołkowego), rozrzedzenia struktury kostnej (charakterystycznego dla ziarniniaków czy torbieli) lub obecności jakichkolwiek materiałów czy narzędzi w obrębie systemu kanałowego zęba.
Czy potrzebna jest historia leczenia danego zęba, żeby endodonta mógł rozpocząć leczenie?
Zdarza się, że pacjent nie przypomina sobie szczegółowo, kiedy rozpoczęto leczenie u lekarza prowadzącego i nie byłby w stanie odtworzyć jego przebiegu (ilość wizyt, konkretne daty, nazwy materiałów, wykonane etapy leczenia). Radiowizjografia, umożliwiająca uzyskanie cyfrowego zdjęcia rtg danego zęba, pozwala specjaliście endodoncie w ciągu ułamków sekund uzyskać wszelkie niezbędne informacje na temat obecnego stanu zęba, który daje dolegliwości bólowe.
Co endodonta zbada przed rozpoczęciem leczenia kanałowego?
Szczegółowe badanie przedmiotowe polega na wykonaniu testów żywotności miazgi (testy termiczne oraz elektryczne), dzięki którym lekarz ocenia pobudliwość tkanki wypełniającej system kanałowy i komorę zęba (potocznie nazywanej „nerwem”). Specjalista sprawdza ruchomość danego zęba oraz jego reakcję na opukiwanie. To dlatego, za pomocą trzonka lusterka stomatologicznego lub zgłębnika, puka w różne powierzchnie zęba (zazwyczaj od strony policzkowej oraz zgryzowej). Przy okazji ocenia również palpacyjnie (za pomocą dotyku, wyczuwalnego jako delikatny nacisk) bolesność uciskową wyrostka zębodołowego. Jeśli uznaje za stosowne, przeprowadza również badanie palpacyjne węzłów chłonnych oraz ujść nerwów, na powłokach twarzy (w okolicy górnych brzegów oczodołów, przy kątach nosa, a także na brodzie – po obydwóch stronach).
Dlaczego potrzebne jest badanie, jeśli wiadomo który ząb boli?
Przeprowadzenie kompleksowego badania, w sytuacji, gdy pacjent zgłasza się z bólem, może wydawać się zbędne, jednak warto zostawić decyzję co do jego zakresu specjaliście, gdyż to on za chwilkę rozpocznie leczenie, celem uratowania zęba przed ekstrakcją. Może się tak zdarzyć, że podczas badania, lekarz wykryje dodatkowe objawy (np. objaw Smrekera, drżenia korzeniowego, itp.), które okażą się patognomoniczne (charakterystyczne dla ściśle określonych jednostek chorobowych) i pomogą wdrożyć adekwatne postępowanie. Niestety, bywa, że część przeprowadzanych przez lekarza dentystę testów – spowoduje chwilowe nasilenie odczuwanych dolegliwości. Paradoksalnie – będzie to przyspieszać trafne rozpoznanie oraz rozpoczęcie właściwego leczenia na tej samej wizycie.
Czy na tej samej wizycie można rozpocząć leczenie kanałowe?
Jeśli pacjent dysponuje czasem, po przeprowadzeniu badania, postawieniu diagnozy i omówieniu przez lekarza planowanych etapów leczenia – można je rozpocząć, oczywiście podając znieczulenie. Dzięki szczegółowemu wywiadowi ogólnomedycznemu, który w Endoklinice polega na wypełnieniu formularza, w komfortowej atmosferze poczekalni (jednorazowo, w oczekiwaniu na pierwszą wizytę), specjalista ma możliwość zaproponowania każdemu pacjentowi skutecznego znieczulenia, tak, aby poszczególne etapy leczenia kanałowego przebiegały bezboleśnie.
Jakie znieczulenie podaje się przed leczeniem kanałowym?
Każdy ząb, w zależności od jego lokalizacji w jamie ustnej, można znieczulić na różne sposoby (nasiękowo, przewodowo, domiazgowo, śródwięzadłowo). Czasem łączy się kilka sposobów, aby zapewnić pacjentowi maksymalny komfort w trakcie wizyty.
Jak przebiega leczenie kanałowe? Czy ząb może jeszcze boleć po wizycie?
Z uwagi na indywidualną anatomię każdego systemu kanałowego, zdarza się, że leczenie przebiega kilkuetapowo. Po pierwszej wizycie w Endoklinice, pacjent uzyskuje szczegółowe informacje od lekarza, dotyczące przeprowadzonego etapu leczenia, objawów, które mogą się pojawić po ustąpieniu znieczulenia, a także prognozy dotyczącej leczonego zęba.
Jeśli pacjent obawia się dolegliwości, istnieje możliwość przyjęcia doustnego środka przeciwbólowego jeszcze w gabinecie.
Na czym polega leczenie kanałowe? Jakie są etapy?
Leczenie kanałowe jest związane z ingerencją zarówno w tkanki miękkie (znieczulenie, izolacja za pomocą koferdamu), jak i twarde organizmu pacjenta (tkanki zęba, a czasem także kość wyrostka zębodołowego). Po odnalezieniu kanałów, pomiarze ich długości, następuje etap opracowania chemo-mechanicznego oraz dezynfekcji, celem zminimalizowania obecności patogenów. Specjalista endodoncji używa różnego typu narzędzi w trakcie zabiegu: ręcznych, maszynowych, ultradźwiękowych, jeśli uzna za stosowne – może również przeprowadzić laseroterapię.
Czy ząb może być pusty/otwarty między wizytami?
Po zakończonej wizycie – wnętrze zęba wraz z systemem kanałowym nie pozostaje puste, wypełnia się je materiałami czasowymi (opatrunki wewnątrzkanałowe) lub ostatecznymi. Część koronową zęba odbudowuje się tymczasowo, aby nie dopuścić do reinfekcji bakteriami obecnymi w ślinie pacjenta.
Czy po rozpoczęciu leczenia kanałowego ząb może jeszcze boleć?
Po wizycie, kiedy znieczulenie stopniowo mija, mogą wystąpić dolegliwości bólowe o różnym stopniu nasilenia, zarówno samoistne, jak i przy nagryzaniu. Zdarza się, że zaostrzają się w nocy, z uwagi na horyzontalną pozycję ułożenia ciała pacjenta.
Czy po zakończeniu leczenia kanałowego ząb może boleć? Co wtedy powinien zrobić pacjent?
Wyżej wymienione objawy mogą wystąpić na różnych etapach leczenia (również po ostatecznym wypełnieniu kanałów), zazwyczaj pomaga pacjentowi zażycie środków przeciwbólowych.
Rzadko pojawia się towarzyszący bólowi obrzęk twarzy. W razie wystąpienia obrzęku lub innych niepokojących objawów (jak np. podwyższona temperatura czy złe samopoczucie) należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym, celem poinformowania i ewentualnie ustalenia dalszego postępowania.
Kiedy ustąpią objawy?
Wszystkie te objawy zazwyczaj ustępują w 5-7 dobie po zabiegu.
Co powinien zrobić pacjent, jeśli zauważy, że opatrunek tymczasowy się wykruszył między wizytami?
Pomiędzy wizytami, część koronową zęba zabezpiecza się tzw. odbudową tymczasową („opatrunkiem tymczasowym”). Jeśli pacjent zauważy, że uległa ona ukruszeniu lub rozszczelnieniu, powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, który zdecyduje o ewentualnej konieczności zgłoszenia się celem uzupełnienia opatrunku.
Czy po leczeniu kanałowym potrzebne jest zdjęcie rtg?
Po zakończonym leczeniu kanałowym, w Endoklinice, rutynowo wykonuje się cyfrowe zdjęcie kontrolne, aby zweryfikować homogenność wypełnienia kanałów, a następnie zamyka się ich ujścia materiałem kompozytowym typu flow (półpłynnym) w innym niż zębina odcieniu, aby ułatwić lekarzom kierującym lokalizację ujść.
Czy ząb w trakcie leczenia kanałowego może się złamać? Co lekarz zrobi, aby temu zapobiec?
Zęby wymagające leczenia endodontycznego zazwyczaj były już leczone w przeszłości – mają głębokie nieszczelne wypełnienia (pacjent czuje, że „była duża plomba, która się wykruszyła”), co sprawia, że ich wytrzymałość biomechaniczna jest znacznie zmniejszona i dlatego może dojść do złamania. Specjalista endodonta, oceniając ilość i jakość twardych tkanek zęba, może zdecydować o tzw. wyłączeniu ze zgryzu przed rozpoczęciem leczenia kanałowego, aby zapobiec pęknięciu ścianek między wizytami, gdy np. pacjent nagryzie na coś twardego. Analogicznie, po zakończonym leczeniu kanałowym, należy niezwłocznie ustalić sposób i termin ostatecznej odbudowy części koronowej zęba, a do tego czasu zachować ostrożność w czasie spożywania posiłków.
Jak odbudowuje się zęby po leczeniu kanałowym?
Z uwagi na zmniejszenie wytrzymałości biomechanicznej zębów z rozległymi wypełnieniami, po leczeniu kanałowym, najlepszym sposobem na długoczasowe zachowanie zęba będzie odbudowa protetyczna obejmująca całą powierzchnię zgryzową. W zależności od jakości i ilości tkanek twardych, specjalista stomatologii zachowawczej i endodoncji zaproponuje najbardziej optymalne w danym przypadku rozwiązanie: nakład (onlay, overlay), endokoronę lub wkład koronowo – korzeniowy i koronę protetyczną.
Czy można założyć po leczeniu kanałowym zwykłe wypełnienie kompozytowe? Kiedy jest to możliwe?
Zdarza się, że możliwa jest odbudowa zęba tylko za pomocą materiału kompozytowego, zazwyczaj po pierwotnym leczeniu kanałowym, kiedy w zębie nie ma rozległego wypełnienia obejmującego powierzchnie styczne. Wymienia się wtedy materiał założony tymczasowo po obturacji kanałów (cement glassionomerowy) na wypełnienie w części koronowej zęba (kompozyt).
Komu pacjent powinien powiedzieć o swoich wątpliwościach czy pytaniach?
Ze wszystkimi pytaniami i wątpliwościami pacjent może zgłosić się do lekarza prowadzącego.
Leczenie kanałowe Łódź
Szukasz specjalisty endodonty do leczenia kanałowego Twojego zęba? Z nami zadbasz o swoje zęby, oferujemy leczenie kanałowe pod mikroskopem, które uratuje zęba nawet w bardzo złym stanie. Stosujemy wyłącznie nowoczesne materiały i sprzęt stomatologiczny. Dzięki naszej innowacyjności i wiedzy możemy zaoferować naszym pacjentom usługi na najwyższym poziomie, w tym leczenie kanałowe pod mikroskopem.
Gdzie nasz znajdziesz? Nasza klinika endodontyczno-stomatologiczna znajduje się przy ulicy Rybnej 18 w Łodzi (Bałuty) pięć minut od Manufaktury. Pacjentów na wizyty przyjmujemy:
Poniedziałek – Piątek – 9:00 – 20:00
Sobota – 9:00 – 15:00
Zadzwoń do nas i umów wizytę +48 603 583 783
Napisz maila lub skorzystaj z formularza kontaktowego.
Stomatolog, Wykładowca
Założyciel ENDO Kliniki, wykładowca w Zakładzie Endodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, specjalista w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologii.
Z nami zadbasz o swoje zęby, oferujemy leczenie kanałowe pod mikroskopem, które uratuje zęba nawet w bardzo złym stanie.
Joanna Grącka-Mańkowska
