Leczenie zębów u dzieci podczas pandemii koronawirusa – jak przebiega?
- Ból zęba u dziecka
Co zrobić podczas pandemii koronawirusa? - Leczenie zębów u dzieci podczas pandemii koronawirusa
Pandemia to szczególny czas, także kłopotów z zębami. - Wymogi sanitarne COVID
Dlaczego to takie ważne. - Leczenie w Endo Klinice
Proces leczenia dzieci w pandemii w naszej Klinice.
Ból zęba u dziecka
Ból zęba u dziecka może znacznie utrudnić mu funkcjonowanie – dziecko bywa wtedy osowiałe, smutne, nie chce jeść ani się bawić. Obniżeniu nastroju towarzyszy brak aktywności, zmniejszenie apetytu, a czasami nawet gorączka i senność. W wynikach badań kwi odnotowuje się wzrost tzw. wskaźników zapalenia, co może się przyczyniać do podatności na infekcje górnych dróg oddechowych, z uwagi na spadek odporności ogólnej ustroju. W dobie pandemii, szczególnie w przypadku, gdy dziecko dodatkowo cierpi na jedną z tzw. chorób współistniejących, kluczowe jest wyeliminowanie jakichkolwiek dodatkowych potencjalnych ognisk zapalnych. Wiadomo, że bakterie bytujące w ubytku próchnicowym mają duże powinowactwo do mięśnia sercowego, kłębuszków nerkowych i stawów, dlatego nie należy lekceważyć nawet najmniejszej niepokojącej zmiany na powierzchni zębów mlecznych, aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia infekcji na tkanki okołowierzchołkowe, w tym kość.
Czasem dziecko potrafi precyzyjnie wskazać tzw. ząb przyczynowy, a niekiedy boli je np. „cała lewa strona buzi”. Jeśli ból pojawia się podczas jedzenia, może wynikać z nieszczelności opatrunku lub wypełnienia, które należy niezwłocznie wymienić, gdyż nawet mikroprzeciek, niewidoczny gołym okiem, może stanowić – mówiąc obrazowo – „autostradę dla drobnoustrojów”. Dokładne oczyszczenie ubytku wymaga przede wszystkim dobrej widoczności, dlatego właśnie w Endoklinice pracujemy w powiększeniu (mikroskop zabiegowy, lupy), ponieważ, jak pokazują wyniki badań – oko ludzkie nie jest w stanie wychwycić tak niewielkich elementów, jak zdemineralizowane na małym obszarze szkliwo na dodziąsłowym brzegu ubytku. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Endodontycznego (ESE, z ang. European Society of Endodontics), usunięcie próchnicy na obwodzie jest kluczowe dla szczelności przyszłego wypełnienia oraz stymulacji regeneracji miazgi za pomocą biomateriałów, którymi również dysponujemy.
Zdarza się, że nawet niewielkie ubytki próchnicy pierwotnej powodują dolegliwości podczas przyjmowania pokarmów słodkich, które stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii. Szkliwo, jako najtwardsza tkanka w ciele człowieka, najpóźniej ulega destrukcji, dlatego każde przebarwienie (plamka), szczególnie umiejscowiona w bruździe na powierzchni zgryzowej zęba mlecznego – wymaga konsultacji i uważnego zbadania przez specjalistę w dziedzinie stomatologii zachowawczej lub dziecięcej. W zębach mlecznych jest mniej tkanek twardych, miazga zęba jest zatem płycej położona i szybciej dochodzi do jej zniszczenia przez proces zapalny związany z głębokim ubytkiem próchnicowym. Często pod niewielkim ciemnym „punkcikiem” kryje się rozległa demineralizacja zębiny, którą należy odpowiednio opracować, aby ząb nie dawał w przyszłości dolegliwości bólowych i nie utrudniał funkcjonowania małemu pacjentowi. W okresie mineralizacji zawiązków zębów stałych oraz tzw. ząbkowania (wypadania zębów mlecznych, wyrzynania się stałych) – optymalnie, jeśli rodzice umawiają dziecko na wizyty kontrolne co 3 miesiące. Dynamika rozwoju próchnicy w uzębieniu mlecznym jest inna niż w stałym. Nawyki żywieniowe, higieniczne, a także kształtowane dopiero zdolności manualne – przyczyniają się do szybszego rozprzestrzeniania próchnicy. Czasem utrudnione czy bolesne wyrzynanie zniechęca małych pacjentów do regularnego, starannego szczotkowania, dlatego warto zwrócić się o pomoc do specjalisty. W Endoklinice pracują również dyplomowane higienistki stomatologiczne, które podpowiedzą jak skutecznie zadbać o higienę jamy ustnej w tym ważnym okresie.
Leczenie zębów u dzieci podczas pandemii koronawirusa
Niestety, pandemia utrudniła wielu rodzicom regularne wizyty kontrolne. Wiosenny lockdown przyczynił się do zmiany nawyków. Dzieci w wieku szkolnym zaczęły spędzać więcej czasu przed monitorami komputerów, brak kontaktu z równieśnikami rekompensując nierzadko słodkimi przekąskami. W wielu przypadkach doszło do rozprzestrzenienia próchnicy na sąsiednie zęby lub pogłębienia już istniejących ubytków. Jeśli dziecko zgłasza, że „ząbek się ukruszył” należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem stomatologiem, gdyż mogą pojawić się inne dolegliwości, jak obrzęk, ból, podwyższona ciepłota ciała czy spadek odporności.
Zazwyczaj przedłużające się dolegliwości bólowe, występujące samoistnie (ząbek boli „sam z siebie”, również między posiłkami) świadczą o rozwijaniu się stanu zapalnego, który może rozprzestrzenić się na tkanki okołowierzchołkowe, a nawet uszkodzić zawiązek zęba stałego. W przypadku utrzymującego się obrzęku, w ropnych stanach zapalnych, bywa, że konieczne jest nacięcie ropnia, celem odbarczenia oraz wdrożenie antybiotykoterapii. Taki zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Jest to przeważnie związane z koniecznością usunięcia zęba przyczynowego. Jeśli na wyrznięcie zęba stałego trzeba jeszcze zaczekać, zęby mleczne powinno się usuwać po konsultacji ze specjalistą ortodontą, gdyż może być konieczne zaprojektowanie tzw. utrzymywacza przestrzeni, aby w przyszłości nie dochodziło do stłoczeń zębów stałych oraz wad zgryzu.
Dlatego tak ważne jest, aby nie lekceważyć żadnych skarg zgłaszanych przez dziecko. Zęby mleczne wprawdzie nie będą w jamie ustnej przez całe życie (wypadają podczas wymiany uzębienia, po naturalnym zresorbowaniu się ich korzeni), ale zdarza się wrodzony brak zawiązków zębów stałych i wtedy zadbany ząb mleczny może brać udział w zgryzie nawet u osób dorosłych.
Wymogi sanitarne COVID
Podczas pandemii i wiosennego lockdown’u rodzice byli wielokrotnie bezradni wobec powtarzających się skarg dzieci na ból zębów. Nie wszystkie placówki dostosowały się z jednakową szybkością do nowych wymagań sanitarnych. Niektóre wciąż jeszcze nie są gotowe na przyjmowanie małych pacjentów.
Warto wrócić do regularnych wizyt, zarówno celem kontroli, jak i leczenia powstałych ubytków, ponieważ każdy niekorzystny nawyk higieniczny czy dietetyczny można zastąpić dobrym i przez to zadbać o zdrowie i harmonijny rozwój dziecka.
Leczenie w Endo Klinice
W Endoklinice każdą wizytę poprzedza krótki wywiad epidemiologiczny przeprowadzany przez telefon, podczas rezerwacji konkretnego terminu. Następnie, w dniu konsultacji, rodzic proszony jest o wypełnienie kwestionariusza dotyczącego COVID-19. Zarówno małych pacjentów, jak i ich opiekunów obowiązuje dezynfekcja rąk, a maseczkę można zdjąć dopiero po zajęciu miejsca na fotelu stomatologicznym. Przed badaniem i ewentualnym leczeniem, każdy pacjent płucze jamę ustną roztworem antyseptyku, a po skończonej wizycie – ponownie zakłada maseczkę.
